Wat is een calçotada?

Als je in de eerste maanden van het jaar Barcelona al eens hebt bezocht, dan heb je misschien op het menu van de restaurants “calçotada” zien staan. In deze post ga ik dieper in op wat zo een calçotada eigenlijk is.

Een calçot is Catalaans voor sjalot of groene ui. Sjalotten zijn minder sterk van smaak dan uien. Het witte deel is ongeveer 15 tot 25 cm lang en heeft een diameter van 1,7 tot 2,5 cm. Over de oorsprong van deze variëteit lopen de meningen uiteen.

Eén van de versies heeft het over de boer Xat de Benaiges uit de Catalaanse stad Valls die leefde aan het einde van de 19de eeuw. Hij zou de traditionele witte uien gekweekt hebben door ze, naargelang ze groeiden, steeds met meer aarde te bedekken. Op die manier bleef een groter deel van de stengel wit en eetbaar. Dit voortdurend bijvullen van aarde op een plant wordt in het Catalaans “calçar” genoemd, vandaar de naam “calçot”.

De meest traditionele manier om calçots te eten is op een calçotada, een soort eetfeest in groep dat voornamelijk tussen januari en maart/april wordt gehouden op talrijke plekken in heel Catalonië. De calçots worden gegrild en daarna gedipt in romesco of salvitxada saus. Deze typisch Catalaanse sauzen worden bereid met gemalen noten (o.a. amandelen), knoflook, olijfolie, peper, tomaat, wijnazijn en ui. Romesco wordt aangedikt met bloem of gemalen brood, salvitxada met gemalen brood dat eerst werd ingewreven met knoflook en bevochtigd met een beetje azijn.

Het typische menu van een calçotada bestaat uit: calçots als voorgerecht (meestal geserveerd op tegels om ze warm te houden), gegrild vlees en brood als hoofdgerecht, vergezeld door rode wijn of cava, en een dessert. Omdat de calçots uit hun schil moeten getrokken worden en gedipt in de saus trekt men gewoonlijk een slabbetje aan bij een calçotada...

De eerste calçotades dateren van het begin van de 20ste eeuw maar ze verwierven pas hun huidige populariteit vanaf de jaren 1950. Oorspronkelijk werden ze gehouden in de regio Alt Camp. De laatste decennia zijn ze ook in de rest van Catalonië te vinden en zelfs tot op Mallorca.

In Barcelona worden er in het winterseizoen in heel wat restaurants calçotades georganiseerd, maar je kunt ook in veel restaurants calçots als een apart gerecht verkrijgen. Populaire plekken hiervoor zijn ondermeer El Caliu de l’Eixample in de Carrer de València nr 329 en Can Joanet in de Carrer del Tajo nr 6.

Casa Bruno Cuadros

In 1883 kreeg de architect Josep Vilaseca de opdracht om een huis te renoveren aan de Rambla nr 82. Het betrof het Casa Bruno Cuadros dat in 1858 was opgericht. In dit gebouw was op de benedenverdieping een parapluwinkel gevestigd. Vandaar dat het huis in de volksmond ook Casa dels Paraigües werd genoemd, het Huis met de Paraplu’s.

Tijdens deze periode voorafgaand aan de Wereldtentoonstelling van 1888 werden in Barcelona veel nieuwe gebouwen geconstrueerd, voornamelijk in de gekende modernistische stijl. Vilaseca gebruikte invloeden uit andere culturen voor de renovatie die ervoor zorgen dat dit gebouw een bijzondere uitstraling kreeg.

Bovenop het gebouw kwam een extra verdieping. De balkons en de galerij van die verdieping kregen Egyptische verwijzingen mee. Op de gevel vallen verder de gietijzeren paraplu’s en waaiers op tussen de balkons en ramen. Het meest kenmerkend is echter de Chinese draak op de hoek die een ijzeren lantaarn vasthoudt en waaronder een paraplu is bevestigd.

Het interieur van de vernieuwde parapluwinkel werd in 1885 afgewerkt en bevatte decoratie met glasramen, schilderijen en houtwerk met Japanse motieven. In 1980 werd de benedenverdieping van Casa Bruno Cuadros opnieuw verbouwd. Er vestigde zich toen een bankfiliaal.

Het Turó park

In het district Sarrià-Sant Gervasi ligt één van de bekendste stadsparken van Barcelona: het Turó park. De hoofdtoegang bevindt zich aan de Avinguda de Pau Casals nr 19 en er zijn nog diverse andere ingangen in de straten rondom.

Het Turó park is gelegen op een terrein waar in 1912 een attractiepark met dezelfde naam de deuren opende. “Turó” betekent trouwens “heuvel” in het Catalaans. Dit domein behoorde tot het erf van de familie Bertrand-Girona. Het attractiepark ging in 1929 dicht. De eigenaars van het Turó park sloten toen een overeenkomst met het stadsbestuur van Barcelona. Het centrale deel van het terrein stonden ze af zodat het een beschermde groene zone kon worden. In ruil hiervoor kregen de eigenaars het recht om de rest van het domein te bebouwen.

De bedoeling van het stadsbestuur was een park aan te leggen voor de buurtbewoners. Men zou dit ook op vele andere plekken in Barcelona doen. Helaas duurde het nog vele tientallen jaren alvorens er gevoelig meer groene zones in de stad verschenen. Al die tijd bleef het 2,88 hectare grote Turó park een geliefd ontspanningspunt voor de buurtbewoners en bezoekers van buitenaf.

In dit stadspark vind je ondermeer een zone met kinderspeeltuigen, een vijver, een grasveld en een aantal beeldhouwwerken. Op Plaça del Teatret, het Theaterpleintje, kun je de plek zien waar gedurende vele jaren theater in de open lucht werd opgevoerd. Hier staat een kiosk waar je drankjes en hapjes kunt verkrijgen.

Het Turó park bevat een brede waaier aan planten, bloemen en bomen. Opvallend zijn ondermeer de eikenbomen, populieren, ceders, judasbomen, platanen en magnolia’s. Daarnaast staan er diverse soorten palmbomen. Er is tevens een botanische wandelroute voorzien met meer informatie over de vegetatie in het park. Je kunt ook een wandeling maken langs gedichten van ondermeer Federico Garcá Lorca en Salvador Espriu.

Het Turó park is elke dag toegankelijk van 10u tot zonsondergang. Er zijn helaas geen metrostations in de buurt. De dichtstbijzijnde metrohaltes zijn Maria Christina (lijn L3) en Hospital Clínic (lijn L5) en die bevinden zich op een flinke wandelafstand. Wel vlakbij is er een halte van de tram (Trambaix), meer bepaald aan Plaça de Francesc Macià.

Koopzondagen 2013

In het toeristische centrum van Barcelona zijn veel winkels alle zon- en feestdagen geopend. Zo kun je bijvoorbeeld elke zon- en feestdag terecht in het koopcentrum Maremàgnum in de Oude Haven.

In de rest van de stad moeten de meeste winkels en koopcentra echter op die dagen gesloten blijven. Zij mogen jaarlijks wel 8 vooraf bepaalde zon- of feestdagen uitzonderlijk de deuren openen. Het betreft enkele dagen in de eindejaarsperiode en een aantal dagen bij het begin van de winter- of zomerkoopjes.

In 2013 mogen winkels in Barcelona de volgende zon- en feestdagen open zijn:

- Zondag 13 januari (winterkoopjes)
- Zondag 7 juli (zomerkoopjes)
- Zaterdag 12 oktober (Nationale Dag van Spanje)
- Vrijdag 1 november (Allerheiligen)
- Vrijdag 6 december (Dag van de Spaanse Grondwet)
- Zondag 8 december (Feest van de Onbevlekte Ontvangenis)
- Zondag 15 december (eindejaarsperiode)
- Zondag 22 december (eindejaarsperiode)

Ik wil er nog even bij vermelden dat de winterkoopjes in 2013 zoals gebruikelijk starten op de dag na Driekoningen, dus op 7 januari en dat ze doorlopen tot en met 6 maart. De zomerkoopjes in 2013 vinden zoals steeds plaats van 1 juli tot en met 31 augustus.