Bordelen in het oude Barcelona

In het historische centrum van Barcelona, op de hoek van de Carrer dels Mirallers met de Carrer dels Vigatans, bevindt er zich een beeldhouwwerk van het hoofd van een vrouw. In 1983 werd het oude pand op deze plek afgebroken, in het kader van het renovatieproject van het stadsbestuur voor het district Ciutat Vella. Door het aanhoudend burenprotest over de afbraak van het voormalige gebouw, werd uiteindelijk beslist om het gebeeldhouwd hoofd in de gevel van het nieuwe gebouw te plaatsen.


Oorspronkelijk gaf dit hoofd aan dat er in de straat “huizen van plezier” te vinden waren. Barcelona, als havenstad, ontving namelijk veel zeelui en velen onder hen gingen in de stad op zoek naar prostituees. De gebeeldhouwde hoofden in sommige straten waren een aanduiding naar de bordelen in de buurt, niet enkel voor buitenlanders maar ook voor de vele analfabeten. De hoofden stelden niet enkel vrouwen voor, maar ook soms een hoofd van Medusa (met kronkelende slangen als haren) of een duivel.

In 1400 waren er in de stad al bordelen gevestigd die getolereerd werden door het bestuur. In 1452 verleende koning Alfonso V van Aragón aan de zakenman Simón Sala zelfs zijn goedkeuring voor de inrichting van verschillende prostitutiehuizen in Barcelona. Tijdens Semana Santa, de week voorafgaand aan Pasen, en andere religieuze feestdagen moesten de prostituees zich echter opsluiten in hun werkplek en mochten ze zich niet vertonen. In sommige gevallen moesten ze die dagen doorbrengen in een klooster, bijvoorbeeld in het Convent de les Egipcíaques, in de straat met dezelfde naam. Tijdens hun verblijf probeerde men deze meisjes en vrouwen te overtuigen om hun leven als prostituee in te ruilen voor een leven binnen het klooster.

Het gebruik om gebeeldhouwde hoofden op straathoeken te plaatsen als indicatie voor bordelen dateert uit de 17de eeuw, meer bepaald uit 1640, het jaar van het uitbreken van de Catalaanse Revolutie. Deze beeldhouwwerken moesten de Spaanse troepen die naar Barcelona waren gestuurd, de gelegenheid geven om snel de huizen van plezier te vinden in de stad. Daarnaast moesten bordelen ook hun gevel onderaan rood schilderen en waren hun huisnummers groter dan die van andere huizen.

Het hoofd dat zich bevindt op de hoek van de Carrer dels Mirallers en de Carrer dels Vigatans is het meest bekende overblijfsel van de bordeel-aanwijzers. De dichtstbijzijnde metrohalte bij deze plek is Jaume I (lijn L4).