maandag 14 november 2011

Palau de la Generalitat

Het Paleis van de Generalitat is de zetel van de Catalaanse regering, in het Catalaans Generalitat de Catalunya genoemd. Het is één van de weinige Europese gebouwen die in de Middeleeuwen werden opgericht om een regering te huisvesten en die nu nog steeds diezelfde functie hebben. Het Palau de la Generalitat staat op de Plaça de Sant Jaume in het oude stadscentrum, recht tegenover het Stadhuis van Barcelona. Het grootste deel van de 127 Catalaanse presidenten totnogtoe hebben van hieruit Catalonië geregeerd, van Berenguer de Cruïlles in 1359 tot Artur Mas i Gavarró sinds 2010.

Palau Generalitat
Het oorspronkelijke gebouw werd in 1400 aangekocht door de toenmalige president Alfonso de Tous. Het stond aan de Carrer de Sant Honorat, een zijstraat van de Plaça de Sant Jaume. De eerste uitbreiding vond plaats in 1416 en werd uitgevoerd door bisschop Marc Safont. In 1596 ontwierp Pere Blai de hoofdgevel aan de kant van de Plaça de Sant Jaume in renaissancestijl zoals we die vandaag de dag nog kunnen zien. Nadien werden nog verscheidene huizen aangekocht en geïntegreerd in het paleis.

In 1289 vormde het Catalaanse parlement een commissie die de belastingen moest innen voor de koning. Dit parlement heette Corts Catalanes en werd sinds 1300 beschouwd als een vertegenwoordiging van de totaliteit oftewel generalitat van Catalonië. In 1359 werd deze belastingscommissie door de Corts formeel aangesteld onder de naam Diputació del General. Ze bestond uit afgevaardigden van drie klassen: de militairen en nobelen, de kerkelijke overheid en de volkse en koninklijke vertegenwoordiging (in feite afgevaardigden van de gilden en burgers onderworpen aan het gezag van de koning).

Aan het begin van de vijftiende eeuw verving deze Diputació del General, of Generalitat, tot op zekere hoogte de koning door middel van het uitvoeren van beslissingen van het Catalaanse parlement. In deze periode werd het oudste deel van de huidige Palau de la Generalitat ingericht als zetel voor die Generalitat.

Eeuwen later, aan het begin van de achttiende eeuw, vocht koning Filips V van Spanje tegen Catalonië omdat deze regio besloten had om in het conflict naar aanleiding van de opvolging van de Spaanse troon te kiezen voor aartshertog Karel VI van Oostenrijk. Dit conflict staat bekend onder de naam Spaanse Successieoorlog. Het conflict eindigde op 11 september 1714 toen Barcelona in de handen viel van de troepen van Filips V. Op dat moment werden de Generalitat en de Corts Catalanes, dus zowel de Catalaanse regering als het parlement afgeschaft.

Pas in de twintigste eeuw werd de Generalitat opnieuw geïnstalleerd, met name na een overweldigende overwinning van Francesc Macià tijdens de verkiezingen van 1931. Hij kwam overeen met de Spaanse centrale regering om de Generalitat in haar functie te herstellen en werd er tussen 1931 en 1933 de president van. Macià schafte de vier Provinciale Raden af en het Palau werd opnieuw de zetel van de Generalitat. Het onafhankelijkheidsstatuut van 1932 schonk aan Catalonië opnieuw een eigen parlement, een zelfstandig justitiesysteem en een eigen politiemacht.

In 1934 vervolledigde president Lluís Companys de autonome politieke macht door de provinciale Civiele Gouverneurs af te schaffen, een functie die door de regering in Madrid was gecreëerd in de negentiende eeuw.

Na de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) ging de Generalitat in ballingschap. Dictator Franco’s regime herhaalde de repressie zoals die tijdens het bewind van koning Filips V had plaatsgevonden. De Generalitat werd opnieuw afgeschaft en de president, Lluís Companys, werd ter dood veroordeeld en geëxecuteerd in het kasteel van Montjuïc in 1940.

Na het overlijden van Companys nam Josep Irla het presidentschap over van de Generalitat in ballingschap totdat in 1954 Josep Tarradellas op zijn beurt hem opvolgde. Tijdens het regime van Franco werd het centralisme opnieuw ingesteld in de hoedanigheid van de Civiele Gouverneurs en de Provinciale Raden. In het Palau werd de Diputación de Barcelona ondergebracht.

Halverwege de jaren 70 werd in Spanje de democratie hersteld. Na de daaropvolgende eerste Spaanse algemene verkiezingen werd het Palau opnieuw de zetel van de Generalitat. De Generalitat werd gerestaureerd op 29 september 1977, nog vóór het goedkeuren van de nieuwe Spaanse grondwet van 1978. Een nieuw statuut voor Catalonië werd ingevoerd in december 1979 en in 1980 werd het Catalaanse parlement verkozen. Door de aanstelling van de voorzitter van het parlement en de president van de Generalitat werd de eerste Catalaanse regering gevormd onder het nieuwe statuut.

Tot slot wil ik nog vermelden dat het Palau de la Generalitat vrij toegankelijk is voor het grote publiek op de volgende dagen: 23 april (feestdag van Sant Jordi, patroonheilige van Catalonië), 11 september (La Diada, nationale feestdag van Catalonië) en 24 september (feestdag van La Mercè, patroonheilige van de stad Barcelona).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten